به گزارش ایسنا، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می شود. رتبه‌بندی شانگهای برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.
دهقانی اظهار کرد: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۱ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که دانشگاه های هاروارد و استنفورد از ایالات متحده و دانشگاه کمبریج از انگلستان به ترتیب رتبه های اول تا سوم را از آن خود کرده اند. جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی با افزایش تعداد دانشگاه ها به ۱۱ عدد، صدرنشین کشورهای اسلامی است. کشور ترکیه با ۸ دانشگاه در جایگاه دوم و کشورهای عربستان و مصر با ۶ دانشگاه در جایگاه سوم قرار دارند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) درسال ۲۰۱۴ بوده است.
سرپرست ISC گفت: نتایج منتشر شده در این نظام رتبه بندی نشان می دهد که در رتبه بندی سال ۲۰۲۱، دانشگاه تهران مشابه رتبه بندی سال ۲۰۲۰ با کسب رتبه در بازه ۴۰۰-۳۰۱ در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفته و میان دانشگاه های جهان اسلام در رتبه دوم قرار گیرد. دانشگاه های صنعتی شریف، تربیت مدرس و علوم پزشکی تهران در بازه رتبه ای ۶۰۰-۵۰۱ قرار گرفته اند.
دهقانی اظهار کرد: دانشگاه صنعتی امیرکبیر در بازه رتبه ای ۷۰۰-۶۰۱ ، دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه شیراز در بازه رتبه ای ۸۰۰-۷۰۱، دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تبریز در بازه رتبه ای ۹۰۰-۸۰۱ و دانشگاه های فردوسی مشهد و علوم پزشکی ایران در بازه رتبه ای۱۰۰۰-۹۰۱ قرار دارند.
وی افزود: نتایج مقایسه ای نشان می دهد که در سال ۲۰۲۱ به لحاظ کیفی علم و صنعت ایران ارتقای رتبه داشته، به طوری که دانشگاه علم و صنعت ایران با ۱۰۰ پله ارتقا از بازه ۱۰۰۰-۹۰۱ به بازه ۹۰۰-۸۰۱ رسیده است. در این بین، دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز برای اولین بار در این رتبه بندی حضور پیدا کرده است.
وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای
سرپرست (ISC) گفت: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۱، ایران با ۱۱ دانشگاه، ترکیه با ۸ دانشگاه، عربستان و مصر با ۶ دانشگاه، مالزی و پاکستان با ۵ دانشگاه و کشورهای تونس، لبنان، قطر، نیجریه و عمان با یک دانشگاه در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا حضور داشتند. بر اساس تعداد حضور، ایران رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد.
به لحاظ بهترین رتبه دانشگاهی، عربستان با بازه رتبه ای ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول و ایران و مالزی با بازه رتبه ای ۴۰۰-۳۰۱ به صورت مشترک در رتبه دوم قرار دارند.
جدول زیر عملکرد دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۱ را نشان می دهد.
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
دهقانی گفت: شانگهای یکی از سه نظام معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط ۶ شاخص ارزیابی می شوند. این نظام رتبه‌بندی از ۶ شاخص در قالب چهار معیار جهت رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بهره می گیرد. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
به نقل از موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایتهای جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می شود.
